Η Πάτρα ήταν μια σπουδαία πόλη λόγω του πολεοδομικού της σχεδίου από τον Ιωάννη Καποδίστρια καθώς και του λιμανιού της. Η πόλη είχε πλεονεκτική θέση ήδη από τα ρωμαϊκά χρόνια λόγω του λιμανιού, που αποτελούσε πύλη προς τη Δύση.
Οι εμπορικές σχέσεις δε είναι μόνο σπουδαίες λόγω της διακίνησης εμπορευμάτων, αλλά κυρίως λόγω της διακίνησης ιδεών, ιδεολογιών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Συνεπώς, το λιμάνι λειτουργούσε ως«μαγική σφαίρα» εισροής στην κουλτούρα και τη ζωή άλλων πολιτισμών και χωρών.
Από την πόλη μας ξεκινούσαν οι ακτοπλοϊκές γραμμές για Αμερική - Αυστραλία - Ευρώπη και από εδώ πραγματοποιούνταν οι εξαγωγές και εισαγωγές των περισσοτέρων ειδών με κυριότερο τη σταφίδα.
Η σταφίδα αποτελούσε για χρόνια ολόκληρα πηγή εσόδων για την πόλη αλλά και το συγκεκριμένο προϊόν διακρινόταν για την ποιότητα του, ιδιαίτερα στην Αγγλία. Ωστόσο, με τη διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου, το λιμάνι του Πειραιά προσλαμβάνει τα ηνία και το λιμάνι της πόλης μας περνά σε δεύτερη μοίρα.
Η σπουδαιότητα του λιμανιού διαφαίνεται και στην εικόνα της πόλης. Επειδή, το λιμάνι την ζωντανεύει. Εισέρχονται από αυτό πλοία με «εξωτικό» χαρακτήρα και αυτό συμβάλει και στον εξωστρεφή χαρακτήρα των κατοίκων. Οι κάτοικοι επίσης, απολαμβάνουν τον περίπατό τους τόσο στο μόλο, όσο και το λιμάνι.
Παλιός Φάρος (1858- 1972)
Στο μόλο της Αγίου Νικολάου, για να μπούμε στο θέμα μας βρισκόταν ο Φάρος αρχικά το 1858 ήταν ξύλινος. Όμως, λόγω της φθαρτότητας του ξύλου σύντομα καταστράφηκε και αντικαταστάθηκε το 1878 με πέτρινο.
Ο φάρος πέρα από στολίδι της πόλης, είχε βέβαια και πρακτική λειτουργία ως σηματοδότης και αργότερα ως κυματοθραύστης.
Η «ιεροτελεστία», που πραγματοποιούνταν κάθε φορά, που ένας ξένος εισέρρεε στο λιμάνι είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Όταν λοιπόν ένα μη ντόπιο καράβι προσέλκυε το λιμάνι, ένας ναύτης αναλάμβανε να τοποθετήσει την εθνική σημαία του καραβιού στο φάρο. Εν συνεχεία μια ορχήστρα υποδεχόταν το πλοίο με τον εθνικό ύμνο της χώρας.
Προς θλίψη όμως, των κατοίκων το 1972 ο Φάρος κατεδαφίστηκε κατά την περίοδο της δικτατορίας στο όνομα του «εκ μοντερνισμού» των πόλεων. Έτσι, ένα αναπόσπαστο και γραφικό κομμάτι του αστικού τοπίου έσβησε.
Μετά, από αρκετά χρόνια, το 1999 οι λιμενικές αρχές ξαναχτίζουν το Φάρο εις ανάμνηση του παλιού μνημείου σε διαφορετική τοποθεσία, κοντά στον Άγιο Ανδρέα.
Ο νέος Φάρος είναι αντίγραφο του παλιού, ενώ χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ακόμη και κατασκευαστικά υλικά από το «φάντασμα» του παλιού Φάρου.
Ο Φάρος έχει ύψος 13μ. και είναι κυλινδρικός και πέτρινος σε σχήμα πύργου με διακοσμητικό φανό. Ωστόσο, δε έχει λειτουργική χρήση.
Δεσπόζει κατάλληλα στο χώρο του λιμανιού ως παλιός γνωστός. Σήμερα λειτουργεί ως καφέ- εστιατόριο και συνεχίζει με το μοναδικό του τρόπο να δίνει έναν άλλο αέρα στην πόλη.
Επιμέλεια Παπαϊωάννου Γεωργία
Πηγή: Αιμιλία Σιακοβέλη, Κώστας Δαουλτζης, Εργασία 20ο Γυμνάσιο Πάτρας, 2009
