Μια σειρά από ενημερωτικές δράσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση στη γνώση πραγματοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, από σήμερα έως τις 22 Οκτωβρίου, στην Αθήνα. Οι δράσεις εντάσσονται στη Διεθνή Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης, η οποία διεξάγεται και φέτος σε όλο τον κόσμο με τη συμμετοχή εκατοντάδων ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων.Οι επισκέπτες στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης, τους τρόπους που μπορούν να συμβάλουν σε αυτήν, καθώς και για τα ηλεκτρονικά αποθετήρια και τα επιστημονικά περιοδικά που αναπτύσσει το ΕΚΤ για την ελεύθερη διαδικτυακή πρόσβαση στην επιστημονική γνώση.
Οι δράσεις του ΕΚΤ, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης, περιλαμβάνουν τρεις άξονες ενημέρωσης:
- «Μάθε»: Ενημερωτικό υλικό για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) και τις σχετικές υποδομές και πρωτοβουλίες του ΕΚΤ θα διατίθεται σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι επισκέπτες θα μπορούν να ξεναγηθούν διαδικτυακά σε sites ΑΠ, στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης Επιστήμης και Τεχνολογίας «Κ.Θ. Δημαράς» (ώρες λειτουργίες: 08.30-20.00).
- «Ακου»: Ειδικές 15λεπτες ενημερωτικές παρουσιάσεις για την ΑΠ θα πραγματοποιούνται στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, καθημερινά στις 11.00 και στις 14.00.
- «Ρώτα»: Προσωπικό του ΕΚΤ θα είναι στη διάθεση του κοινού για να παρέχει περαιτέρω πληροφόρηση και να απαντά σε ερωτήματα που αφορούν την ΑΠ.
Στον ισόγειο χώρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου βρίσκονται η Βιβλιοθήκη Επιστήμης και Τεχνολογίας «Κ.Θ. Δημαράς» και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο του ΕΚΤ, λειτουργεί δωρεάν ασύρματο ευρυζωνικό δίκτυο (Wi-Fi), που επιτρέπει την πρόσβαση των επισκεπτών στο Διαδίκτυο και στο περιεχόμενο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του ΕΚΤ.
Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) είναι η ελεύθερη, άμεση και διαρκής διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο. Στόχος είναι η διευκόλυνση της ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών, η ενίσχυση της έρευνας και η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Η ΑΠ είναι απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων. Οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το ψηφιακό υλικό για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, ενώ οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα τους.
Η ΑΠ στη γνώση παρέχεται μέσω ηλεκτρονικών αποθετηρίων και επιστημονικών περιοδικών. Τα Αποθετήρια (ιδρυματικά ή θεματικά) είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που περιλαμβάνουν επιστημονικά τεκμήρια (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, πρακτικά συνεδρίων, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Τα περιοδικά είναι και αυτά ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο και δημοσιεύουν άρθρα, ακολουθώντας διαδικασίες αξιολόγησης από κριτές.
Με στόχο την ενίσχυση της εθνικής υποδομής για την έρευνα και την ελεύθερη διάθεση περιεχομένου επιστήμης και πολιτισμού, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες στην Ελλάδα, αναπτύσσοντας υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης και προωθώντας το έργο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό.
Tο ΕΚΤ έχει αναπτύξει, μέχρι σήμερα, τέσσερα αποθετήρια:
• Το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (phdtheses.ekt.gr), με 20.534 διατριβές (14.455 διατριβές με πλήρες κείμενο).
• Το Αποθετήριο Ήλιος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
(helios-eie.ekt.gr), με 4.300 τεκμήρια (δημοσιεύσεις/ άρθρα σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά, εργασίες ερευνητών, πρακτικά συνεδρίων, βιβλία, ερευνητικά αποτελέσματα, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας, σε όλους τους επιστημονικούς τομείς).
• Το Αποθετήριο Πανδέκτης (pandektis.ekt.gr), με 40.000 τεκμήρια (προσωπογραφίες, χάρτες, εραλδικά μνημεία, επιγραφές, μοναστηριακά αρχεία κλπ.) σε 11 ψηφιακές συλλογές ιστορίας και πολιτισμού (25.000 με πλήρες περιεχόμενο).
• Το Αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα (repository.parthenonfrieze.gr), με φωτογραφίες όλων των σωζόμενων λίθων, εκπαιδευτικά έντυπα και παιχνίδια, το οποίο συμπληρώνει τον δικτυακό τόπο www.parthenonfrieze.gr της ψηφιακής αναπαράστασης της ζωφόρου.
Το περιεχόμενο των Αποθετηρίων Πανδέκτης και Ζωφόρος του Παρθενώνα παρέχεται στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Europeana, την οποία το ΕΚΤ εμπλουτίζει με ελληνικό ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο.
