Του Ανδρέα Κολλιόπουλου
Το 99% των συστημάτων βιντεοεπιτήρησης, δηλαδή των κυκλωμάτων ασφαλείας με τις κάμερες, που εδώ και πάνω από μια δεκαετία έχουν εξοπλιστεί δεκάδες καταστήματα, γραφεία και σπίτια, δεν τηρεί τα όσα προβλέπει η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένω
Σύμφωνα με την Αρχή αυτή οι κάμερες που έχουν εγκατασταθεί σε ιδιόκτητους χώρους καταγράφοντας όμως πέρα από αυτούς και δημόσιους, είναι επί της ουσίας παράνομες. Ο νόμος είναι ξεκάθαρος πάνω στο όλο ζήτημα και απαγορεύει την λήψη εικόνων σε δημόσιους χώρους, δηλαδή σε πεζοδρόμια, σε δρόμους, σε πλατείες και γενικότερα σε κοινόχρηστους χώρους.
«Γράφουν» τα πάντα
Όμως στην πράξη αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί, με τις κάμερες δηλαδή, που έχουν εγκατασταθεί έξω από μαγαζιά και επιχειρήσεις ή ακόμα σε εξοχικές κατοικίες να καλύπτουν και τους δημόσιους χώρους, πέρα από τον ιδιωτικό τον οποίο μέσα από την παρουσία τους έχουν σκοπό να προστατεύσουν.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με γνώστες του όλου θέματος με τους οποίους μίλησε ο «Ν», μια κάμερα είναι δύσκολο έως αδύνατον να τοποθετηθεί με τέτοιον τρόπο που να καλύπτει μόνο τον ιδιωτικό χώρο ενός καταστήματος, ενός διαμερίσματος ή μιας εξοχικής κατοικίας.
Το οπτικό υλικό έτσι που καταγράφει είναι στο 99% των περιπτώσεων και από δημόσιο χώρο ή καλύτερα από χώρους που δεν είναι ιδιωτικοί, αλλά θεωρούνται κοινόχρηστοι.
Η αδυναμία των ελέγχων
Το σημαντικότερο από όλα είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει που μπορεί το υλικό αυτό να χρησιμοποιηθεί από τον ιδιοκτήτη του συστήματος, δηλαδή του ακινήτου που προστατεύει.
Ένα ακόμα σημείο «κλειδί» της όλης αυτής άναρχης κατάστασης που επικρατεί με τις κάμερες ασφαλείας είναι ότι οι έλεγχοι γίνονται με δυσκολία και στις περισσότερες περιπτώσεις η Αρχή δεν είναι σε θέση να βεβαιώσει παράβαση, καθώς για να συμβεί αυτό απαιτείται έλεγχος εντός της κατοικίας ή του καταστήματος, κάτι που η Αρχή (βάση του άρθρου 9 του Συντάγματος) δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει.
Συνεπώς, αν δεν υπάρχει οπτικό υλικό από το οποίο να προκύπτει η εμβέλεια των καμερών, είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεκμηριωθεί η εφαρμογή της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα.
Οι όροι και η διαδικασία
Η εγκατάσταση ενός συστήματος βιντεοεπιτήρησης πλέον δεν χρειάζεται καμία σχετική άδεια ή την ενημέρωση της αρμόδιας Αρχής. Μετά τη θέση σε εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 στις 25/5/2018 η υποχρέωση γνωστοποίησης ή λήψης άδειας από την Αρχή που προέβλεπε ο ν. 2472/1997 καταργήθηκε.
Υπάρχουν, όμως, με βάση την κείμενη νομοθεσία, προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρηθούν όπως η ενημέρωση των εισερχόμενων στον επιτηρούμενο χώρο, τόσο με κατάλληλη πινακίδα όσο και με αναλυτική πληροφόρηση σε ιστοσελίδα ή έντυπο.
Παράλληλα, ο ιδιοκτήτης του συστήματος θα πρέπει να ικανοποιεί τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων και να είναι σε θέση να τεκμηριώσει τη νομιμότητα της χρήσης του συστήματος με βάση την αρχή της λογοδοσίας.
Τι ισχύει για τις επιχειρήσεις
Σε ό,τι αφορά τις διάφορες περιπτώσεις η εγκατάσταση ενός συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε μια επιχείρηση έχει συγκεκριμένους όρους που θα πρέπει να τηρούνται.
Η τοποθέτηση καμερών είναι επιτρεπτή σε σημεία εισόδου/εξόδου (χωρίς όμως να λαμβάνεται εικόνα από δημόσιο χώρο), στα ταμεία και σε χώρους φύλαξης χρημάτων, σε αποθήκες εμπορευμάτων, καθώς και σε χώρους στάθμευσης και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων.
Στα καταστήματα πολύ μεγάλης έκτασης ή στα οποία διακινούνται εμπορεύματα μεγάλης αξίας μπορούν να τοποθετηθούν κάμερες και σε χώρους όπου κινούνται πελάτες, εφόσον αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο.
Απαγορεύεται στους εργαζόμενους
Ωστόσο, η γωνία λήψης πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εστιάζει όσο λιγότερο γίνεται σε πρόσωπα, καθώς και να προτιμώνται λήψεις όσο το δυνατόν ευρύτερης οπτικής γωνίας.
Απαγορεύονται ρητά οι κάμερες σε χώρους στους οποίους εργάζεται προσωπικό και δεν έχουν πρόσβαση οι πελάτες ή σε γραφεία εργαζομένων. Στα καταστήματα εστίασης ισχύουν τα ίδια σχεδόν με τα εμπορικά. Δεν επιτρέπεται η καταγραφή χώρων συνεστίασης ή αναψυχής και διασκέδασης (τραπέζια, καθίσματα, πίστα), ενώ η μόνη περίπτωση που επιτρέπεται η κάμερα είναι στον χώρο το ταμείου.
Σε σπίτια και σε πολυκατοικίες
Ακόμα πιο αυστηροί είναι οι όροι στην περίπτωση διαμερισμάτων σε πολυκατοικίες. Η εγκατάσταση μιας κάμερας εκτός του διαμερίσματος θα πρέπει να επιβλέπει τον απολύτως απαραίτητο χώρο της εισόδου. Επίσης, στην περίπτωση που η χωροθέτηση των θυρών σε έναν όροφο είναι τέτοια που η κάμερα καταγράφει τους υπόλοιπους ενοίκους θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να λάβει τη συναίνεση όσων διαμένουν στα επηρεαζόμενα διαμερίσματα.
Στις περιπτώσεις των μονοκατοικιών απαγορεύεται η λήψη σε δρόμους, πλατείες και κοινόχρηστους χώρους ή ακόμα και σε γειτονικά σπίτια. Ακόμα και στους κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας η εγκατάσταση μιας κάμερας απαιτεί την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, ενώ τα ίδια περίπου ισχύουν και στους χώρους στάθμευσης στις πυλωτές των πολυκατοικιών.
Η εξαίρεση στον κανόνα
«Σε κάθε περίπτωση η κάμερα δεν επιτρέπεται να παίρνει οπτικό υλικό από δημόσιους χώρους, έτσι απαγορεύεται η λήψη εικόνας από παράπλευρες οδούς ή/και πεζοδρόμια. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να επιτραπεί μια τέτοια λήψη λόγω της «φύσεως» του χώρου.
Όταν πρόκειται δηλαδή για χώρο όπου έχουν προηγηθεί επικίνδυνες επιθέσεις κατά της ζωής και της περιουσίας και υπάρχουν πλέον δικαιολογημένες υπόνοιες ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθούν και άλλες. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις αυτές η λήψη πρέπει να περιορίζεται στον απολύτως απαραίτητο παράπλευρο χώρο» αναφέρει σχετικά στον «Ν» ο δικηγόρος Γιώργος Γιαπρακάς.
0 Σχόλια