«Στροφή» στη σαρδέλα και τον γαύρο έχουν κάνει οι καταναλωτές, οι οποίοι, παρά την οικονομική κρίση, συνεχίζουν να έχουν ψηλά στις διατροφικές τους προτιμήσεις τα ψάρια αλλά επιλέγουν πλέον τα φθηνότερα.
Τα παραπάνω προκύπτουν από μελέτη που εκπόνησε ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), Αργύρης Καπανταγάκης μαζί με τη συνεργάτιδά του, Ελευθερία Παληκαρά και παρουσιάστηκε στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιχθυολόγων, που διεξήχθη πρόσφατα στην Καβάλα.
Η «Π» αναζήτησε και βρήκε τον κ. Καπανταγάκη καθώς η έρευνά του περιλάμβανε και την Iχθυόσκαλα Πατρών και τα στοιχεία που παρουσιάζει είναι αποκαλυπτικά. Οπως τόνισε, σκοπός της έρευνας ήταν να τεκμηριώσει, αυτό που διαισθανόμαστε ως μετατόπιση των καταναλωτών σε πιο φθηνά προϊόντα λόγω της οικονομικής κρίσης, με επίκεντρο τα ψάρια.
Για τον σκοπό αυτό, απευθύνθηκε στα επίσημα κανάλια διακίνησης ψαριών, που είναι οι 11 μεγαλύτερες ιχθυόσκαλες της Ελλάδας, από τις οποίες διακινείται το 94,4% των αλιευμάτων (ψάρια μέσης αλιείας, μηχανότρατες, γρι-γρι, παράκτια αλιεία, ιχθυοκαλλιέργειες) και η Πάτρα συμπεριλαμβάνεται μεταξύ αυτών.
Αυτό που έδειξε η έρευνα, είναι ότι από το 2009 που θεωρείται έτος - καμπή για την χώρα, έως το 2014 έτος κορύφωσης της οικονομικής κρίσης, υπάρχει μια σταθερή ζήτηση και προσφορά σε ψάρια, η οποία δεν έχει αλλάξει πολύ, καθώς οι καταναλωτές εξακολουθούν να έχουν το φρέσκο ψάρι στο τραπέζι τους, ως βασικό είδος διατροφής.
Παρατηρείται όμως μια σημαντική μετατόπιση της ζήτησης από τα κόκκινα βενθικά ψάρια που είναι και τα ακριβότερα, στα φθηνότερα μαύρα πελαγικά. Τα ψάρια βενθικής αλιείας, είναι το μπαρμπούνι, η κουτσομούρα, το φαγκρί, ο μπακαλιάρος, κ.ά., ενώ στα μαύρα πελαγικά ψάρια συγκαταλέγονται ο γάβρος, η σαρδέλα, το σκουμπρί, ο κολιός, το σαφρίδι, κ.ά. που είναι και τα φθηνότερα της αγοράς.
Ενα ακόμα σημαντικό εύρημα της έρευνας, όπως είπε ο κ. Καπανταγάκης, ήταν η κατακόρυφη αύξηση από το 2009 έως το 2014 της διείσδυσης των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, με την τσιπούρα και το λαβράκι να έχουν τα πρωτεία. Πρόκειται όμως για ένα συγκυριακό γεγονός, σύμφωνα με τον ερευνητή του ΕΛΚΕΘΕ, γιατί όλη αυτή την περίοδο, οι τιμές των δύο συγκεκριμένων ειδών, είχαν μια καθοδική πορεία, φτάνοντας να πωλούνται πολύ φθηνότερα από τα αντίστοιχα ψάρια βενθικής αλιείας. Το θετικό πάντως, είναι ότι αυτό το γεγονός, δημιούργησε μια κουλτούρα κατανάλωσης καλλιεργούμενων ψαριών στο ελληνικό κοινό, που είδε ότι και αυτά τα ψάρια είναι εξίσου θρεπτικά με τα άγρια.
Η ΨΑΡΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε ο ερευνητής κ. Καπανταγάκης, η Ιχθυόσκαλα της Πάτρας αντιπροσωπεύει μόλις το 4,3% των εκφορτώσεων ψαριών πανελλαδικά, καθώς καλύπτει τις ανάγκες της τοπικής αγοράς, ίσως και τις αγορές κάποιων γειτονικών νομών.
Οι συνολικές εκφορτώσεις ψαριών έφταναν το 2009 τους 2.500 τόνους, ενώ το 2014 είχαν πέσει στους 2.145 τόνους, εμπορικής αξίας 7,4 εκατ. ευρώ. Η έρευνα συνεχίστηκε αναλυτικά σε βασικές κατηγορίες εμπορεύσιμων ειδών, όπου και στην περίπτωση της Πάτρας διαπιστώθηκε ότι η οικονομική κρίση, έχει επηρεάσει σημαντικά τις προτιμήσεις των καταναλωτών.
Συγκεκριμένα, το 2014 εκφορτώθηκαν στην ιχθυόσκαλα της Πάτρας 790 τόνοι μαύρων πελαγικών ψαριών, ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας με 643 τόνους. Τα ψάρια μηχανότρατας που αντιστοιχούν στα ακριβά κόκκινα ψάρια, έφτασαν τους 544 τόνους. Επίσης, εκφορτώθηκαν 83 τόνοι κεφαλόποδα (καλαμάρια, σουπιές, χταπόδια), 73,5 τόνοι γαρίδες και καραβίδες, 2,5 τόνοι δίθυρα (μύδια, στρείδια, κ.ά.) και 9 τόνοι μεγάλα πελαγικά ψάρια (τόνοι, κ.ά.).
Οπως ανέφερε στην «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ» ο κ. Καπανταγάκης, κάνοντας μια σύγκριση με τις εκφορτώσεις του 2009, διαπίστωσε ότι το 2014 και η αγορά της Πάτρας, είχε σημειώσει μετατόπιση προς τα φθηνά πελαγικά ψάρια (γαύρος, σαρδέλα) όπου οι εκφορτώσεις αυξήθηκαν κατά 2,2% ενώ τα ακριβά βενθικά ψάρια (μπαρμπούνι, η κουτσομούρα, το φαγκρί, ο μπακαλιάρος, κ.ά.) μειώθηκαν σημαντικά, κατά 35% όπως και σε όλα τα υπόλοιπα είδη.
Πάντως, ο ερευνητής του ΕΛΚΕΘΕ σημείωσε ότι, αν και η στροφή των καταναλωτών στα φθηνά πελαγικά ψάρια σηματοδοτεί οικονομική αδυναμία, το αντιστάθμισμα είναι η ανώτερη διατροφική αξία που προσφέρουν έναντι των κόκκινων βενθικών, καθώς έχουν αυξημένα λίπη Ω3 και Ω6 που θεωρούνται καλά για την καρδιά, αρκεί να μαγειρεύονται με τον σωστό τρόπο, δηλ. βραστά, στον ατμό ή στον φούρνο.
