Η επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος κάθε πόλης δεν μπορεί να ειδωθεί μονοσήμαντα μιας και οι παράμετροι που αφορούν στην αντιμετώπιση του, εκτός από πολιτικοί και κοινωνικοί, αφορούν και σε άλλες πιο εξειδικευμένες παραμέτρους όπως:- Ο συνολικότερος σχεδιασμός λειτουργίας των αστικών κέντρων και η φιλοσοφία εξέλιξης αυτών όπως ακριβώς αποτυπώνεται στον Χωροταξικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό τους
- Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και ο χρονικός προγραμματισμός της
- Η δυνατότητα εξεύρεσης πόρων
- Η σύνταξη ειδικών μελετών που να εξειδικεύουν το γενικότερο σχεδιασμό
- Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός και η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων
- Η ενημέρωση των πολιτών
Και εν τέλει
Η πολιτική βούληση του Δήμου και της Πολιτείας εν γένει να εφαρμόσουν τις πολιτικές που θα υιοθετηθούν.
Ο παραπάνω σχεδιασμός οφείλει να γίνει σε δύο επίπεδα:
Σε Βραχυχρόνιο επίπεδο ενσωματώνοντας διεθνείς πρακτικές στις ιδιαιτερότητες της πόλης και παρακολουθώντας διαρκώς τα αποτελέσματα της εφαρμογής των σχετικών μέτρων
Σε Μεσοπρόθεσμο επίπεδο, έχοντας ως ορίζοντα το 2019 όπου σηματοδοτείται η απελευθέρωση των αστικών συγκοινωνιών και οι Δήμοι οφείλουν να καταρτίσουν και να υλοποιήσουν Επιχειρησιακά Σχέδια Αστικών Συγκοινωνιών.
Η Πάτρα βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις αλλά και με συστημικά προβλήματα και παθογένειες οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με το παραπάνω σκεπτικό.
Η διάνοιξη της Κανακάρη
Η ολοκλήρωση της Μίνι Περιμετρικής
Η ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων
Η ανάπτυξη του θαλασσίου μετώπου της Πάτρας
Η λειτουργία μέσων ήπιας μεταφοράς, όπως οι ποδηλατοδρόμοι
Η ανάπτυξη δικτύων πεζοδρόμων που θα διατρέχουν την πόλη
Η αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν στη λειτουργική διαπλάτυνση κεντρικών αρτηριών, ως βασική προϋπόθεση για τη διευκόλυνση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (απομάκρυνση Ι.Χ)
Η διεύρυνση του Προαστιακού Σιδηρόδρομου από τη ΒΙΠΕ μέχρι τον Ψαθόπυργο
Ο Μητροπολιτικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το εμπορικό Κέντρο της Πάτρας σε σχέση με άλλα αστικά κέντρα της Περιφέρειας (δείτε για παράδειγμα την έλλειψη λειτουργικής σύνδεσης της Γέφυρας Ρίου- Αντιρρίου με τον Προαστιακό)
Η σημαντική υστέρηση που παρουσιάζουν τα περισσότερα διαμερίσματα της Πάτρας σε επίπεδο ποιότητας ζωής και οικονομικής λειτουργίας
Η ανάγκη για την λειτουργική αποκέντρωση και εξ’ αποστάσεως εξυπηρέτηση των πολιτών αλλά η μετατροπή της Πάτρας σε «Έξυπνη Πόλη» με τη διεύρυνση χρήσης των εργαλείων ευρυζωνικότητας
Οριοθετούν σε γενικές γραμμές το πλαίσιο βάσει του οποίου ο Δήμος Πατρέων οφείλει να καταρτίσει
- Ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, το οποίο θα αποτελέσει προϊόν μιας διεπιστημονικής συνεργασίας μελετητών
- Το σχεδιασμό κυκλοφοριακής διευθέτησης του Κέντρου και
- Το Επιχειρησιακό Σχέδιο Αστικών Συγκοινωνιών με ορίζοντα το 2019
Όμως,
Εκτός από την οριοθέτηση των παραπάνω γραμμών που θα αναδείξουν το όραμα για την πόλη που θέλουμε, οφείλουμε και να αναγνωρίσουμε τις στρεβλώσεις και παθογένειες που συνιστούν το σημερινό τοπίο
Για παράδειγμα,
Η μέχρι σήμερα πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από αποσπασματικάμέτρα τα οποία ξεκινάνε ως προσωρινά, δεν αξιολογούνται και κυρίως γίνονται πρώτιστα με γνώμονα πιέσεις κοινωνικών ομάδων και λιγότερο με γνώμονα το ευρύτερο κοινωνικό πρόσταγμα και συμφέρον
Επιπλέον, το σύνολο της Ελληνικής Περιφέρειας αντιμετωπίζεται, αντισυνταγματικά, ως ο «φτωχός» συγγενής από την Κυβέρνηση και αντίθετα με την αρχή της ισότητας των πολιτών, οι συγκοινωνίες επιδοτούνται μόνο για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Παράλληλα και όχι ασύνδετα, με την παραπάνω παρατήρηση τα αστικά ΚΤΕΛ δεν έχουν δείξει ότι μπορούν να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις και σε έναν σχεδιασμό για τον εξορθολογισμό του κόστους ανά επιβάτη και χιλιόμετρο και είναι σίγουρο ότι η ουσιαστική συνεργασία των ΚΤΕΛ με τη Δημοτική Αρχή αποτελούν βασική παράμετρο για μια βιώσιμη λύση στο ζήτημα των Μαζικών Μεταφορών.
Κυρίαρχα όμως οφείλουν οι εμπλεκόμενοι φορείς (ΚΤΕΛ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΣΕ και ΤΑΧΙ) να δουν με πολύ διαφορετική ματιά το ζήτημα των μεταφορών και μέσω της αρχής της συμπληρωματικότητας να συνεργασθούν για το καλό και των ιδίων αλλά πρώτιστα των πολιτών και του περιβάλλοντος
Ακόμη, υπάρχουν δυσλειτουργίες σαφείς ως προς την απαιτούμενη συνεργασία των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης.
Εδώ στην Πάτρα, το κέντρο φωτεινής σηματοδότησης εποπτεύεται από την Περιφέρεια (ΔΕΣΕ), ενώ οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις είναι αρμοδιότητα του Δήμου.
Η αρμόδια Υπηρεσία του Δήμου Πατρέων έχει έναν μόνο Συγκοινωνιολόγο.
Η ωρίμανση έργων και η διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων δεν έχει μέχρι τώρα την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα και αειφορία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα Συν-Κοινωνία το οποίο δεν διατηρήθηκε και προφανώς τα όποια οφέλη προέκυπταν πλέον δεν υφίστανται.
Η εκτέλεση των πράξεων αναλογισμού δεν συνοδεύεται από την απαιτούμενη αποφασιστικότητα από το Δήμο Πατρέων και χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υλοποίηση των πράξεων αναλογισμού στο Ρίο, τον Άγιο Βασίλειο και τον Καστελόκαμπο.
Η αστυνόμευση για την τήρηση των κανόνων στάθμευσης, την προσβασιμότητα και των ορίων ταχύτητας αποτελούν μια σημαντική παθογένεια η οποία σαφώς αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη διευθέτηση του κυκλοφοριακού ζητήματος.
Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η επιτυχία του μέτρου της ελεγχόμενης στάθμευσης είτε είναι με καταβολή αντιτίμου είτε με την προληπτική μέθοδο που προτείνεται θα κριθεί ως προς το στόχο του για την εναλλαγή των θέσεων στάθμευσης, την αποφυγή του διπλο ή και τριπλο παρκαρίσματος και τελικά την αποτροπή της εισόδου του Ι.Χ στην πόλη από την εποπτεία και αστυνόμευση της εφαρμογής του.
Ειδάλλως, εάν δεν υπάρχουν σαφή μέτρα ρύθμισης τότε ακόμα και εάν η τοποθέτηση κορυνών στην Ελλήνος Στρατιώτου και στην Αγίου Ανδρέου ίσως και να είναι αποτελεί αναπόφευκτο μέτρο αυτορρύθμισης.
Σε κάθε περίπτωση και αντίστοιχα με τη λογική της χρονικής παραχώρησης και όχι εκχώρησης δημοσίου χώρου που προβλέπεται σε άλλες χρήσεις, πιστεύουμε ότι οφείλουμε να προβληματιστούμε όλοι για το ότι εάν η ανταποδοτικότητα που υφίσταται σε πολλές δραστηριότητες του Δήμου ήταν εμφανής προς τους Δημότες και από τα παρελθόντα έσοδα που προέκυπταν από το αντίτιμο της ελεγχόμενης στάθμευσης, ούτε ως Χαράτσι θα αντιμετωπιζόταν και ο Δήμος θα είχε σημαντικούς πόρους για να υλοποιήσει έργα και παρεμβάσεις τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν σοβαρές ανάσες σε θέματα που αφορούν το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης.
Με το παραπάνω σκεπτικό θεωρούμε ότι το κείμενο διαλόγου αφορά σε αυτονόητες παρεμβάσεις που αφορούν την αντιμετώπιση για παράδειγμα ζητημάτων προσβασιμότητας και αντιμετώπισης παραβατικότητας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς αλλά δεν διαπνέεται από ένα συνολικό και ιεραρχημένο σχεδιασμό στον οποίο θα ενταχθούν τα επιμέρους ζητήματα και παράμετροι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στο κείμενο εμπλέκονται θέματα Συγκοινωνιακά, Μεταφορικά και Κυκλοφοριακά χωρίς να γίνεται σαφής η σύνδεση τους.
Επιπλέον, η έλλειψη χρονικής συσχέτισης των προτεινόμενων μέτρων μπορεί να οδηγήσει και στα αντίθετα αποτελέσματα:
Για παράδειγμα η μείωση θέσεων Ι.Χ προς όφελος των δικύκλων χωρίς να έχει προηγηθεί η δημιουργία θέσεων δωρεάν στάθμευσης (ΝΟΠ, ΟΣΕ) θα οδηγήσει, ενδεχομένως, στην εκτροπή των οχημάτων σε Ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης και προφανώς δεν εξυπηρετείται αυτός ο επιμέρους σχεδιασμός. Προφανώς, για όλα αυτά θα χρειαστεί και η κοινωνική ενεργοποίηση και ενημέρωση των πολιτών.
Ολοκληρώνοντας, πιστεύουμε ότι το κείμενο διαλόγου οφείλει να γίνει συνεκτικό και οραματικό, να εμπλουτισθεί με τις εισηγήσεις και τη συνολική παράθεση της αρμόδιας Διεύθυνσης αλλά και την διάθεση προς τους φορείς όλων των σχετικών μελετών που έχουν εκπονηθεί την τελευταία δεκαετία και έχουν μείνει ανενεργές ως προς την ωρίμανση και υλοποίηση τους, ώστε να δούμε όλοι ποια είναι τα εργαλεία τα οποία έχουμε, ποιες είναι οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα και πως θα ενταχθούν σε ένα συνολικό σχεδιασμό οι Υπηρεσίες του Δήμου που έχουν την ευθύνη για την υλοποίηση μέτρων και έργων, η ΑΔΕΠ και το Πανεπιστήμιο που υλοποιούν ήδη σχετικά προγράμματα.
Παράλληλα, με αυτό πιστεύουμε ότι η συγκρότηση μιας μόνιμης επιτροπής παρακολούθησης τόσο του μεσοπρόθεσμου σχεδιασμού αλλά και της υλοποίησης και παρακολούθησης του βραχυπρόθεσμου σχεδιασμού, θα ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σε όλα τα παραπάνω είμαστε στη διάθεση σας για κάθε συνεργασία."
