Οταν το ιστορικό κέντρο της Αθήνας καταρρέει, οι δημοτικές εκλογές στον Δήμο Αθηναίων παύουν να είναι διαχειριστική ρουτίνα, σαν να διεξάγονταν σε μια «κανονική» στιγμή στη ζωή της πόλης. Ο κ. Ν. Κακλαμάνης δεν φαίνεται να το καταλαβαίνει. Γι΄ αυτό η υποψηφιότητά του έχει όλο το άρωμα της Ελλάδας της χρεοκοπίας. Σαν να θέλει να θυμίσει ότι οι παθογένειες που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση είναι όλες εδώ, μαζί μας, για να ροκανίσουν πεισματικά τις προσπάθειες ανάταξης και να θεριέψουν ξανά, μόλις οι καταστάσεις το επιτρέψουν.Η Αθήνα, το κέντρο της, καταρρέει μπροστά στα μάτια μας. Η διαπίστωση δεν σηκώνει αμφισβητήσεις ούτε ωραιοποιήσεις. Μέσα σε λίγα χρόνια μια από τις ασφαλέστερες πόλεις της Ευρώπης γέμισε άβατα, απαγορευμένες ζώνες, σκουπίδια και βρωμιά, μαφίες, ανθρώπινα ερείπια πεταμένα απροστάτευτα στον δρόμο, συνοικίες στα πρόθυρα τοπικών εμφυλίων πολέμων. Ευθύνη του κ. Κακλαμάνη; Οχι μόνο. Αλλά ναι, και δική του. Ευθύνη μάλιστα μεγάλη. Μεταπήδησε στη δημαρχία, άσχετος με τα αυτοδιοικητικά, έχοντας πίσω του μια σύντομη θητεία στο υπουργείο Υγείας που θα τη θυμούνται περισσότερο οι δαπάνες των νοσοκομείων, παρά οι ασθενείς. Ανέλαβε τη δημαρχία (το αναγνωρίζουμε ασυζητητί) σε δύσκολες συνθήκες, όταν το πρόβλημα της μετανάστευσης έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις στην Αθήνα. Κανένας δεν τον ψέγει γιατί δεν το έλυσε. Ομως, ως «διακεκριμένο στέλεχος της κεντρικής πολιτικής σκηνής» και ικανός στην επικοινωνία, ο κ. Κακλαμάνης θα μπορούσε να γίνει ο μοχλός κινητοποίησης των θεσμών και των πολιτών, αν όχι για τη βελτίωση της πόλης, τουλάχιστον να μην έφτανε στη σημερινή κατάρρευση. Θα μπορούσε να κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις του δήμου, να μην αφήσει σε χλωρό κλαρί τους αρμόδιους υπουργούς, να πρωτοστατήσει στην άμυνα της πόλης. Αντί αυτού, ο δήμος και ο δήμαρχος φυγομάχησαν, κρύφτηκαν για να αποφύγουν τα δύσκολα, παρακολουθώντας απλώς την κατάρρευση της πόλης. Την ίδια ώρα, επιδόθηκαν στα γνωστά παλαιοκομματικά τερτίπια: χρήση του δημόσιου χρήματος για την οικοδόμηση προσωπικών μηχανισμών προς μελλοντική χρήση μετά την πε ραντζάδα από τον πρώτο δήμο της χώρας, συνδιαλλαγή με τις συντεχνίες, τηλεοπτικές φιγούρες για ασήμαντες δραστηριότητες. Την ώρα που εμείς δεν μπορούσαμε πλέον να περπατήσουμε στους γνώριμους δρόμους που σε όλη μας τη ζωή περπατούσαμε. Συναυτουργός στον περιορισμό της προσωπικής μας ελευθερίας. Αυτό το αίσθημα οργής προς τον απερχόμενο δήμαρχο διακατέχει χιλιάδες Αθηναίους και Αθηναίες.
Η κατάσταση του κέντρου της Αθήνας αφορά την Ελλάδα, όχι τις λίγες χιλιάδες κατοίκους του. Και το διακύβευμα στις εκλογές του Δήμου Αθηναίων δεν είναι δημοτικό ή τοπικό, αλλά εθνικό. Αφορά τη σχέση της Ελλάδας με τον διεθνή περίγυρο, αφορά την ποιότητα της δημοκρατίας στην καθημερινότητά μας, αφορά τη σχέση των πολιτών με τον δημόσιο χώρο.
Η Αθήνα δεν είναι ένας «τουριστικός προορισμός», δεν είναι «ένας ενδιάμεσος σταθμός» για τα νησιά μας, ούτε «η βιτρίνα της χώρας». Είναι το portal της Ελλάδας στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Μέσω αυτής πρωτίστως οργανώνονται οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, διοικητικές, πολιτισμικές σχέσεις της χώρας με το διεθνές περιβάλλον. Η πείρα αλλά και σημαντικοί κοινωνιολόγοι (όπως ο Καστέλς και η Σάσεν) έχουν δείξει ότι ο ρόλος των μεγάλων πόλεων στην παγκοσμιοποίηση είναι καθοριστικός, αποτελούν ένα παγκόσμιο δίκτυο με ισχυρούς, λιγότερο ισχυρούς ή αδύναμους κόμβους. Η θέση μιας πόλης σε αυτό το ιεραρχημένο περιβάλλον αντανακλά άμεσα ή έμμεσα τη θέση της χώρας στον κόσμο. Για την Ελλάδα αυτόν τον ρόλο οφείλει να παίζει η Αθήνα, και ίσως μόνο αυτή μεταξύ των ελληνικών πόλεων, λόγω του μικρού μεγέθους της χώρας. Οταν η Αθήνα αναβαθμίζεται, αναβαθμίζεται η Ελλάδα, όταν υποβαθμίζεται, υποβαθμίζεται και η Ελλάδα. Αλλά η Αθήνα είναι ταυτόσημη με το ιστορικό κέντρο της. Μπορεί οι δυναμικοί κλάδοι και οι μοντέρνες υποδομές που ενσωματώνονται στην παγκόσμια οικονομία να αποκεντρώνονται, να διαχέονται στο λεκανοπέδιο, αλλά είναι προφανές ότι η Αθήνα ποτέ δεν θα αποκτήσει την ταυτότητά της από την Κηφισιά, την Παλλήνη, το Ελληνικό ή το Θριάσιο. Και η ταυτότητα της Αθήνας λόγω κλασικής αρχαιότητας, είναι το πιο ισχυρό χαρτί που διαθέτει στο παγκοσμιοποιημένο δίκτυο των πόλεων. Για τούτο, η κατάρρευση του ιστορικού κέντρου καταρρακώνει την εικόνα της Αθήνας συνολικά. Και αντιστρόφως, η διάσωση του ιστορικού κέντρου αποτελεί ουσιώδη κρίκο στην εθνική προσπάθεια ανάταξης της χώρας μετά τη χρεοκοπία.
